‘Maar wat als een team zo geraakt wordt door kunst dat de impact op hun ontwikkelingsvraag te groot wordt? Of nog erger: dat hetzelfde met mij als begeleider gebeurt en dat we elkaar volledig kwijtraken in het coachingstraject.’
Kunst raakt. Kunst in z’n algemeenheid heeft de neiging om je even uit een ingesleten manier van kijken naar de werkelijkheid te halen. Het ontroert en kan ruimte bieden aan een ander perspectief. Dat kan zo helpend zijn wanneer een team in een vastgesleten, beperkende dynamiek zit!
Maar hoe werkt dat nou? Hoe kun je die ruimte creëren, binnentreden en gebruiken in teamcoaching?
Vlak voor de zomer zijn we in de Breinkorf Zwerm met teamcoaches, teambegeleiders en (HR)managers op verkenningstocht gegaan naar waar kunst en teamcoaching elkaar raken. Vanuit de quote van Winnicot: “Kunst is de ontmoeting tussen het bewuste en het onbewuste.”
We herkennen het allemaal wel, dat je soms zo geraakt wordt door een filmscène, een liedje, dichtregel of schilderij én er even bij stil moet staan wát het dan precies is wat je zo raakt. Onbewust. En vaak ook in een collectief herkenbaar beeld of ervaring. De ervaring die je hebt wanneer je bij een theatervoorstelling of concert merkt dat niet alleen jij maar ook de rij naast, achter én voor ontroerd of geraakt is.
Kan dat collectieve beeld, kunst dus, dan de toegangspoort zijn tot die ruimte naar een ander perspectief? Een ruimte waarin het team met een mildere blik naar pijnlijke patronen en emoties kan kijken?
En de bovenstaande vraag dan: wat als je elkaar kwijtraakt? Toch de grote angst van iedere (team)coach. Die van mij in elk geval wel. Vanuit zorgvuldigheid en zorg.
Wanneer je met een team naar kunst kijkt of luistert, gebeurt er iets bijzonders. De beleving is persoonlijk, maar de gedeelde emoties vormen een basis voor verbinding. Op die manier kan kunst een toegangspoort zijn tot die ruimte waarin emoties, overtuigingen en patronen inzichtelijk worden.
Wanneer je als teamcoach kunst inzet in coaching, neemt je jezelf altijd mee. Om kunst écht effectief te gebruiken, moet je je eigen toegangspoorten kennen: waar word jij door geraakt? Welke thema’s en emoties raken jou?
Pas wanneer je zelf hebt verkend hoe kunst jou beïnvloedt, kun je anderen begeleiden in dat proces. Dit vraagt om bewustzijn, maar ook om zorgvuldigheid. Want kunst kan diepe lagen openen.
En het antwoord op de bovenstaande vraag ligt in vertrouwen. Vertrouwen dat een team niet verder zal gaan dan wat het aankan. Vertrouwen in jezelf als coach, dat je stevig genoeg bent om te spiegelen, te vertragen en de juiste vragen te stellen. Kunst kan confronteren, maar zolang je verbonden blijft met het kunstwerk als gezamenlijk anker, blijft het proces zuiver, veilig en helpend.
Kunst is meer dan inspiratie; het is een uitnodiging. Een uitnodiging om stil te staan, te voelen, te delen en te ontdekken. Het biedt een extra taal om gesprekken te voeren die voorbij woorden gaan.
