Breinkorf blogt.

Herken de Gremlin in jezelf

Als je in een overlevingsmechanisme schiet dan heb je als persoon vaak een eerste impuls of voorkeursreactie, begon ik te vertellen tijdens een teamsessie met teamleiders. Vecht, vlucht en bevriezen. Of te wel; de neiging tot aanvallen, verdedigen of terugtrekken. 

‘Ik ben het niet met je eens!’ Zo klonk het ineens heel stellig tegenover mij. Om er vervolgens achter aan te roepen; ‘ik heb geen voorkeursstijl.’ Haar knalgroene ogen keken mij indringend aan. Omdat deze teamleider voor de tweede keer die middag een gelijksoortige reactie had, en trouwens de twee sessies daarvoor ook al een paar werkvormen ter discussie stelde (zo was ze nu eenmaal, riep ze er toen nog trots bij), voelde ik inmiddels een duidelijke grrrrrrr opkomen. Nog eens extra aangewakkerd door haar collega die geen zin had om te reflecteren op haar ontwikkelpunt, want ze deed niets anders tegenwoordig met al die leiderschapstrajecten. Niet echt het moment om de groep te vragen welk mechanisme er nu zojuist zichtbaar werd, omdat mijn grrrrrrr ervoor zat. En misschien ook wel omdat ik het idee had dat ze echt nog geen flauw idee hadden.

Deze grrrrrrrrrr werd groter en had de neiging om naar buiten te floepen. Als een schattige fluffy Gremlin, (als je onder de 40 jaar bent wordt dat googelen) die zich ineens tot monster ontpopte vanwege het plotselinge felle licht, stond ik daar. Mijn hartslag schoot omhoog, ik voelde mijn wangen kleuren en mijn maag verkrampte. ‘Ik kan je wel door elkaar schudden, zie je nu echt niet wat je doet’, siste het door mijn hoofd. ‘Hebben jullie wel eens van het fenomeen ‘contactvermijdingsmechanisme’ gehoord, wat zo ongeveer zegt dat het jullie vooral heel goed uit komt om overal wat van te vinden op de inhoud, zodat jullie er lekker niet ‘in’ hoeven te stappen en het niet aan hoeven te gaan met jezelf’, ratelde het op volle kracht verder door in mijn hoofd.

Dat had ik zomaar met veel temperament en vol passie kunnen uitroepen, op deze onbewaakte fractie van een seconde, als ik de pauzeknop in mezelf niet had kunnen vinden. Want dat is mijn neiging wanneer ik mij erger; exploderen. Een opgewonden standje. De wereld eens even uitleggen hoe het in elkaar zit. Want ik vond er wat van. Jaaahaaa, Ik, Saskia, nog net niet heilig, voelde een heel sterk oordeel en begon boos te worden. Ben jij nou zo dom of ben ik nu zo slim…

Hoe ging dit verder… Nou ja, ik vond gelukkig net op tijd mijn ‘pauzeknop’ en uiteindelijk gingen we allemaal weer een beetje lichter de deur uit. Hoe dan? Door je bewust te zijn van de Gremlin in je en het effect van dat plotselinge felle licht in je ogen. Hoe dan? Door binnen 10 seconden :) de volgende stappen te doorlopen:

  1. Wees je gewaar van alle sensaties in jezelf die het gedrag van de ander in je oproepen
  2. Kijk van een afstandje (astronautenpak) naar jezelf en de groep en adem in en adem uit
  3. Herken in de sensaties/signalen, wat valt je op aan de groep. Maarrrr stel jezelf evengoed de vraag van welk gedrag je nu precies last hebt. Wat is van jou, wat is van die ander? Helemaal als je reactie heftiger lijkt te worden dan je de situatie kunt toedichten. Adem nog een keer in en uit.
  4. Zet je ergernis functioneel in door met de groep te kijken naar wat er nodig is. Dit kan je doen door: je ergernis te uiten en de groep zelf te laten meekijken in wat er nu gebeurt. Let hierbij op: inhoud/proces/betrekkingsniveau (communicatiedriehoek). Of hou de ergernis bij jezelf (helemaal als je erachter komt dat het je eigen schaduwkant betreft) en kijk naar een volgende logische stap, wat heeft de groep nu nodig? Waarbij je wel die ergernis ergens in een hoekje in je achterhoofd houdt, functioneel dan hè.

In dit geval heb ik de ene collega gevraagd of ze voor mij een voorbeeld had waarbij ze een van de mechanismen herkende. Dat had ze wel. En bij die andere collega heb ik het contactvermijdingsmechanisme uitgelegd, nadat ik haar eerst 3 minuten heb laten uitrazen over al die verschrikkelijke trajecten van afgelopen jaren. En heb ik haar vervolgens de vraag gesteld of ze misschien zoiets heeft meegemaakt en herkent bij haar eigen team. (Daar wilde ze wel over nadenken om vervolgens de rest van de sessie vrolijk mee te doen).

Ter lering en vermaak… Gebruik je ergernis om te achterhalen waarin de groep stagneert. Waar is het gedrag dat je waarneemt een oplossing voor. Je werkt dan met en aan de verschijningsvorm. En natuurlijk kan het ook niets met de groep te maken hebben maar met je eigen ongeduld. Ook goed om te onthouden. Herken de Gremlin in jezelf.

Nog even over dat mooie scrabble woord ‘contactvermijdingsmechanisme’. Dit gedrag
gaat over het vermijden van contact. En daar zal ik in het volgende blog iets meer over
vertellen.

Nooit meer een blog missen? Schrijf je dan nu in voor onze nieuwsbrief.